الگوی جامع عوامل اثرگذار بر شکست حسابرسی: رویکرد مبتنی بر رگرسیون لوجیت

چکیده

هدف پژوهش حاضر تبیین عوامل مؤثر (شامل ویژگی‌های حسابرس، ویژگی‌های صاحبکار، ویژگی‌های بازار سهام و اقتصاد کلان) بر شکست در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. به منظور نیل به این هدف 1848 سال-شرکت (154 شرکت برای 12 سال) مشاهده جمع آوری شده از گزارش‌های مالی سالیانه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1390 تا 1401 مورد آزمون قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اندازه حسابرس، دوره تصدی حسابرس، استقلال حسابرس، رتبه بندی مؤسسه حسابرسی، نوع اظهارنظر حسابرس، تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی، تخصص حسابرس، حق الزحمه حسابرسی، اندازه شرکت، نقدینگی شرکت، سودآوری شرکت، مالکیت نهادی، مالکیت سهامدار عمده، استقلال هیأت مدیره، دوره تصدی مدیر عامل، نرخ تورم، نرخ ارز و نرخ رشد اقتصادی بر شکست حسابرسی تأثیر منفی و معناداری دارند. در حالی که، تغییر حسابرس، نسبت بدهی شرکت، مالکیت دولتی، ریسک غیر سیستماتیک و نرخ بهره بر شکست حسابرسی تأثیر مثبت و معناداری دارند. در نهایت نتایج پژوهش نشان می‌دهد که از لحاظ آماری، عمر شرکت، فرصت رشد شرکت، اندازه صنعت صاحبکار، سطح رقابت صنعت صاحبکار، نوع مالکیت صاحبکار(خصوصی یا دولتی)، مالکیت مدیریتی، اندازه کمیته حسابرسی، استقلال کمیته حسابرسی، تخصص مالی کمیته حسابرسی، اندازه هیأت مدیره، تخصص مالی هیأت مدیره حسابرس و ریسک سیستماتیک تأثیر معناداری ندارند.