ارائه مدلی از عوامل موثر بر کارآفرینی اجتماعی در گردشگری روستایی استان گیلان

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل موثر بر کارآفرینی اجتماعی در گردشگری روستایی استان گیلان و ارائه یک مدل شناختی فازی است. این پژوهش از نظر هدف جزء تحقیقات اکتشافی-کاربردی و از نظر نوع تحقیق، ترکیبی (آمیخته اکتشافی) قلمداد می­شود. جامعه آماری پژوهش در مرحله اول 10 نفر خبرگان، صاحبان نظران، اساتید حوزه گردشگری و کارافرینی با سابقه درخشان استان گیلان در بخش مصاحبه نیمه ساختار یافته و تکنیک دلفی و در مرحله دوم در جامعه آماری پژوهش حاضر در بخش روش شناختی فازی کارافرینان اجتماعی در حوزه گردشگری روستایی در سال 1401-1403 بوده اند که حداقل 3 سال سابقه کار دارند به تعداد 12 نفر انتخاب گردید و در بخش معادلات ساختاری، کارافرینانی که در روستاهای استان گیلان مشغول به فعالیت در حوزه گردشگری بوده اند، به سبب استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری حداقل حجم نمونه ۲۰۰ نفر انتخاب شدند. روش نمونه گیری در مرحله اول غیراحتمالی-قضاوتی بوده است و در روش شناختی فازی پرسشنامه مقایسه زوجی را کارافرینان اجتماعی در حوزه گردشگری روستایی با روش غیراحتمالی-قضاوتی و در معادلات ساختاری با روش احتمالی-در دسترس پرسشنامه توزیع گردید. در مرحله اول، جهت شناسایی عوامل موثر بر کارآفرینی اجتماعی در گردشگری روستایی از روش تحلیل مضمون استفاده گردید و جهت تایید مولفه‌ها تکنیک دلفی و سپس با استفاده از روش مدلسازی شناختی فازی روابط این عوامل تعیین گردید و از نرم افزار fcmappear و menal modeler جهت شناسایی روابط عوامل موثر استفاده گردید و در نهایت مدل استخراج شده در نمونه اماری به وسیله معادلات ساختاری ازمون گردید. 10 عامل موثر به وسیله روش تحلیل مضمون شناسایی گردید که شامل عوامل اقتصادی و مالی، عوامل سیاستگذاری و برنامه ریزی، بهره از سرمایه اجتماعی، توانمندسازی جامعه، عوامل فرهنگی، عوامل محیطی، عوامل تکنولوژیکی و نوآوری، کارآفرینی اجتماعی در گردشگری روستایی، عوامل اجتماعی و سرمایه انسانی به دست امد. 10 عامل موثر به صورت پرسشنامه مقایسه زوجی که طیفی بین مثبت و منفی یک داشت در اختیار خبرگان حوزه گردشگری در استان گیلان قرار گرفت و اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه و تحلیل آن با استفاده از روش شناختی فازی، روابط این عوامل‌ مورد بررسی قرار گرفته شد. نتایج نشان داد که مولفه کارافرینی اجتماعی در گردشگری روستایی و توانمند سازی جامعه دارای بیشترین ظرفیت تأثیرپذیری، مولفه عوامل سیاستگذاری و برنامه ریزی و عوامل اقتصادی و مالی دارای بیشترین توان تأثیرگذاری دارند و در نهایت کارآفرینی اجتماعی در گردشگری روستایی و عوامل سیاستگذاری و برنامه ریزی دارای بیشترین شاخص مرکزی را به دست اوردند.