طراحي و ارائه مدل مفهومي انتقال تکنولوژی جهت تأمين محصولات فناورانه در بومی سازی و ساخت داخل تجهیزات صنعت نفت و گاز

چکیده

انتقال تکنولوژی در صنعت نفت و گاز نقش حیاتی در ارتقای توانمندی‌های داخلی و کاهش وابستگی به واردات دارد. این مقاله به طراحی و ارائه یک مدل مفهومی برای انتقال تکنولوژی به منظور تأمین محصولات فناورانه و بومی‌سازی تجهیزات این صنعت می‌پردازد. اسناد حاصل از جست‌وجو‌های انجام شده به منظور شناسایی مهم‌ترین چالش‌های انتقال فناوری مورد بهره‌برداری قرارگرفتند. در گام بعدی، به منظور اعتبار سنجی چالش‌های حیاتی شناسایی شده، با ده نفر خبره مصاحبه شد و قضاوت‌های کیفی ایشان در مورد چالش‌های شناسایی شده جمع‌آوری شد. از میان این ده نفر خبره، هفت خبره از صنعت و سه خبره از میان اساتید دانشگاهی مدیریت فناوری بودندهمچنین در مرحله مصاحبه خبرگانی، علاوه بر اعتبارسنجی چالش‌های شناسایی شده بر اساس ادبیات موضوع، تعدادی چالش جدید که صنایع نفت و گاز کشور در خصوص انتقال فناوری و خرید‌های اول محصولات فناورانه با آن‌ها مواجه هستند؛ شناسایی شد. در مرحله بعدی با طراحی پرسشنامه‌های مخصوص مقایسه زوجی و روش تصمیم‌گیری چند‌معیاره تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن‌های هر یک از چالش‌های شناسایی شده بر اساس ادبیات موضوع و مصاحبه‌های خبرگانی محاسبه گردید.   نتایج پژوهش نشان می‌دهد که استفاده از این مدل می‌تواند به بهبود فرآیند بومی‌سازی و ارتقای توانمندی‌های صنعتی کشور در حوزه نفت و گاز کمک شایانی کند. همچنین، پیشنهادهایی برای تسهیل و تسریع فرآیند انتقال تکنولوژی و افزایش اثربخشی آن ارائه شده است.